داستان‌ های شاهنامه نسل به نسل، در محافل مختلف و اعصار گوناگون، در گوشت و خون ما ایرانی‌ها و تمامی فارسی‌زبانان ریشه دوانده است. بسیاری از معروف ترین داستان های شاهنامه نه تنها برای بزرگسالان جذاب هستند که برای کودکان ایرانی هم منبع سرگرمی و الهام به شمار می‌روند. در بین داستان و روایت‌های مختلف این اثر مهم فارسی، برخی از این داستان‌ها برای عموم مردم جذابیت بیشتری داشته‌اند. در این مطلب بانی‌مگ شما را با معروف ترین داستان هایی که در شاهنامه آمده است، آشنا می‌کنیم؛ پس با ما همراه باشید.

داستان تولد زال در شاهنامه فردوسی

در بین داستان‌های جذاب و خواندنی شاهنامه، برخی جالب‌تر هستند. داستان تولد زال، بدون شک یکی از همین داستان‌های جذاب به شمار می‌آید. فردوسی ماجرا را اینطور روایت می‌کند که سام نریمان و همسرش صاحب پسری می‌شوند که موهایش همگی سفید است. سام که پیش از این هیچ فرزندی نداشت، پسر تازه به دنیا آمده‌اش را از ترس حرف مردم برداشت و به کوه البرز برد تا در آنجا رها کند. سیمرغ (پرنده افسانه‌ای) پسربچه را دید، به لانه برد و بزرگ کرد تا در آینده زال به پهلوانی بزرگ تبدیل شود. این پهلوان افسانه‌ای، پدر رستم دستان در افسانه‌هایی است که ساخته و پرداختۀ فردوسی به شمار می‌آید اما ریشه‌ در واقعیت هم دارد.

هفت خوان رستم یکی از مهم‌ترین داستان‌ های شاهنامه

مهم نیست که شما از طرفداران ادبیات هستید یا نه؛ حتما نام هفت خوان رستم را شنیده‌اید و دست کم یکی از داستان‌هایش را می‌دانید. ماجرای هفت‌خوان رستم، داستان سفر این پهلوان ایرانی را روایت می‌کند که برای نجات کیکاووس از دام دیو سپید، پا به راهی پر خطر گذاشته است. او یک به یک از این آزمون‌ها و خطرات سربلند بیرون می‌آید تا در نهایت پادشاه سرزمین خود را نجات بدهد.

داستان سیاوش، یک تراژدی قوی در قلب شاهنامه

سیاوش در شاهنامۀ فردوسی، پسر کیکاووس و شاهزاده‌ای است که به دست رستم دستان پرورش می‌یابد تا او نیز راه و رسم پهلوانی را بیاموزد. جذابیت چهرۀ این قهرمان به همراه پاکدامنی‌اش مایۀ کینه‌توزی حسودان قرار می‌گیرد… از سوی دیگر، سودابه همسر کیکاووس نیز به او دل می‌بندد و خدعه‌ها به کار می‌بندد تا سیاوش را از راه به در کند؛ اما زمانی که می‌بیند این کارها سودی ندارد، به کیکاووس می‌گوید که این جوان به او تعرض کرده است. برای اثبات بی‌گناهی، سیاوش کفن‌پوش از آتشی عظیم گذر می‌کند تا پاکدامنی‌اش را بر همگان اثبات کند.

داستان کشته شدن این قهرمان شاهنامه هم خود داستان دیگری است که به نوبۀ خود از جذابیت‌های زیادی برخوردار است. ماجرای سیاوش که در جوانی کشته می‌‌شود، چنان لطیف و غمگین است که گل لالۀ واژگون را نمادی از اشک سیاوش می‌دانند. داستان‌ها و مراسم مختلفی مثل سووشون تنها یکی از آیین‌هایی است که توسط ایرانیان در سوگ از دست رفتن این جوان رشید ایرانی برگزار می‌شده.

شاهنامه فردوسی و داستان‌ عاشقانه بیژن و منیژه

شاهنامۀ فردوسی، داستان عاشقانه کم ندارد. یکی از معروف‌ترین این داستان‌ها، ماجرای بیژن و منیژه است که از کنجکاوی بیژن برای دیدار منیژه شروع می‌شود. میان این دو دلدار که یکی اهل ایران است و دیگری از توران آمده، پیوندی شکل می‌گیرد و منیژه که طاقت دوری بیژن را ندارد، او را بیهوش می‌کند و با خود به توران می‌برد… این خود زمینه‌ساز ماجراهای فراوان می‌شود اما در نهایت، دو دلداده به هم می‌رسند.

داستان دادخواهی کاوه آهنگر

یکی از روایت‌های مهم شاهنامه که در طول اعصار مختلف الهام‌بخش آزادگان ایرانی بوده، داستان ضخاک و کاوه آهنگر است. آژی‌دهاک یا همان ضحاک که پیشتر به پادشاهی جمشید خاتمه داده است، موجودی است پلید که شیطان به ترفندی به دیدنش می‌رود و از روی تشکر، دو بوسه روی شانه‌هایش می‌نشاند. جای بوسه‌های شیطان روی شانه‌های ضحاک، دو مار می‌روید که هر روی مغزهای جوانان را میخورند… کاوه، آهنگری است که دو پسر جوانش را به همین طریق از دست داده، در انتقام آن‌ها دست به شورش می‌زند و قیامی علیه ضحاک ترتیب می‌دهد. او در مسیر خود فریدون را دوباره پیدا می‌کند و با هم ضحاک را در کوه دماوند به بند می‌کشند تا دیگر نتواند به موجود دیگری آسیب برساند.

سرایش شاهنامه فردوسی

آنچه در تاریخ در مورد زندگی فردوسی، حکیم بزرگ ایرانی آمده، این است که در قرن چهارم هجری شمسی (۹۴۰ تا ۱۰۲۰ میلادی) در طوس، از شهرهای خراسان چشم به جهان گشود. نوشته‌های تاریخی چنین حکایت دارد که او پیش از سرایش شاهنامه به سرودن شعر می‌پرداخته و در این زمینه چنان به مهارت می‌رسد که توجه پادشاه وقت یعنی سلطان محمود را به خود جلب می‌کند. او، فردوسی را به دربار خود فرا می‌خواند و پیشنهاد می‌کند که منظومه‌ای بنویسد و در ازای هر هزار بیت شعری که توسط وی سروده شود، شاه به او هزار سکۀ طلا بپردازد.

با این حال و پس از گذشت سی سال سخت، فردوسی شاهنامه را با ۶۰ هزار بیت شعر تمام می‌کند و به دربار می‌برد تا دستمزد خود را تحویل بگیرد. از آن جا که شاه هرگز تصور نمی‌کرد لازم باشد تا چنین هزینۀ گزافی را بپردازد، زیر قولش می‌زند و به او شصت هزار سکۀ نقره می‌دهد. فردوسی که خشمگین و دل‌شکسته است، کاخ را ترک می‌کند اما پیش از آن شعری می‌نویسد که بی‌شباهت به‌نوعی نفرین نیست… زمانی‌که سلطان محمود از رفتار خود پشیمان می‌شود، گروهی را برای دلجویی از شاعر به شهر طوس می‌فرستد اما فرستادگان زمانی به شهر می‌رسند که مردم مشغول خاکسپاری فردوسی بزرگ بودند. دختر این حکیم بزرگ نیز فرستادۀ سلطان محمود را نپذیرفت تا این ننگ تا ابد بر دامان این شاه، باقی بماند.

در این مطلب، شما را با داستان‌های شاهنامه که باید حتما بخوانید، آشنا کردیم. شاهنامه، به عنوان یکی از مهم‌ترین نشانه‌ها و نمادهای زبان فارسی، نه‌تنها تاریخ را بازگو می‌کند که یکی از گنجینه‌های ادبی و هنری کشورمان نیز محسوب می‌شود. داستان‌های جذاب بسیاری در شاهنامه وجود دارد که هرکدام سرشار از اتفاقات مختلف و بی‌نظیر هستند. در جای‌جای این کتاب مهم ایرانیان، نبرد خیر و شر را می‌توان مشاهده کرد و دید که سیاهی و تاریکی هرگز دوامی نخواهد داشت. آیا تا به حال داستانی از این اثر مهم حکیم فردوسی را خوانده‌اید؟ کدام داستان را بیشتر از بقیه می‌پسندید؟ برای ما بنویسید.