بهترین معلم دنیا

یکی از بهترین معلم های دنیا، مگی مک دانل در روستای نوا اسکوشیا بزرگ شد. وی پس از اتمام دوران تحصیل خود به مدت پنج سال در آفریقا با پروژه مبارزه با ایدز همکاری داشت و پس از آن برای معلمی به اینویت دور افتاده ترین و قطبی ترین منطقه کانادا رفت. مردم این منطقه با مشکلاتی از جمله خود کشی و اعتیاد به الکل مواجه هستند. این منطقه راه جاده ای ندارد و تنها راه ارتباطی آن از طریق هواست و همچنین دمای آن در زمستان منفی ۲۵ درجه می‌ باشد. به علت همه این مشکلات کمتر کسی حاضر می‌شود در این منطقه تدریس کند.

دانل با انجام کارهای زیر توانست جایزه بهترین معلم سال ۲۰۱۷ را کسب کند:
جمع آوری بیش از ۲۰،۰۰۰ دلار برای برنامه غذایی در مدرسه
تاسیس یک سالن ورزشی برای جوانان و بزرگسالان
ترغیب به حضور دانش آموزان در مدرسه از طریق ابتکاراتی مانند اعمال مهربانی
راه اندازی یک آشپزخانه در اجتماع
آغاز برنامه پیشگیری از خودکشی نوجوانان با متکی بر مشارکت مستقیم جوانان
پیاده روی با دانش آموزان در پارک های ملی برای درک مباشرت محیطی

یکی از دانش آموزان دانل در ستایش از معلمش می‌گوید:
«او یک معلم استثنایی است که نه تنها به ما دانش آموزانش کمک می کند، بلکه در بهبود جامعه سهم بسیار مثبتی دارد.»

در این مطلب از «پاسخ از ما» به معرفی تنها برخی از بهترین معلم های ایران وجهان پرداختیم. قطعا معلم های بسیار زیادی در سراسر ایران و جهان وجود دارند که بدون هیچ گونه چشمداشتی به کار تدریس مشغول هستند. بهترین معلم شما چه کسی بود؟ در بخش نظرات نام معلم خود را بنویسید و اگر خاطره خوبی هم دارید برایمان تعریف کنید.

کسانی که کودکان را تعلیم و تربیت می‌دهند، خیلی بیشتر از پدر و مادر آن‌ها قابل‌احترام هستند. این جمله از ارسطو فیلسوف یونان باستان به‌خوبی جایگاه والای معلم را روشن می‌سازد زیرابه عقیده او این معلم‌ها هستند که کودکان را برای زیستن در کنار اجتماع آماده می‌کنند. این معلم‌ها که بدون شک برخی از والدین نیز شامل آن‌ها می‌شوند، نگاهمان را به جهان تغییر می‌دهند و ما را به فردی بهتر از گذشته تبدیل می‌کنند. به مناسبت فرارسیدن روز معلم سال ۱۴۰۰ تصمیم گرفتیم تا در این مقاله از بانی مگ به نمایندگی از تمام معلمان دلسوز و بادانش، به معرفی چند معلم مشهور در طول تاریخ بپردازیم.

آن سالیوان (Anne Sullivan) یکی از مشهور ترین معلم های جهان

جوآنا آن منسفیلد سالیوان میسی یا همان آن سالیوان یکی از مشهورترین معلمان در طول تاریخ است که معلم هلن کلر بوده است. او در ۱۴ آوریل ۱۸۶۶ در فیدینگ هیلز ایجوام، شهری در ایالت ماساچوست آمریکا زاده شد. آن سالیوان در کودکی‌اش به بیماری عفونی چشم مبتلا شد که درنتیجه معالجه نشدن نابینا شد و او را به مدرسه نابینایان پرکینز فرستادند تا به ادامه تحصیلش بپردازد.

برخی از معلمان مدرسه پرکینز به هوش بالای آن سالیوان پی بردند و به او کمک می‌کردند تا احساس ناامیدی نکند. مایکل آناگنوس، مدیر مؤسسه پرکینز، پس از مدتی او را تشویق کرد که به کودکان کوچک‌تر از خود آموزش دهد. در همان‌ سال‌ها آن سالیوان با حمایت معلمان و مسئولان مدرسه، تحت یک عمل جراحی قرار گرفت و مقداری از بینایی‌اش را به او برگرداند. او در مدرسه پرکینز تحت آموزش‌های دوستانه لارا بریجمن قرار گرفت و از او الفبا را آموخت. لارا بریجمن اولین فرد نابینا و ناشنوای فارق التحصیل این مدرسه بود که پس از اتمام درسش به تدریس در آن مشغول شد.

آنی سالیون در سال ۱۸۸۶ و در سن ۲۰ سالگی آموزش‌هایش را در مدرسه نابینایان پرکینز به پایان رساند و به معلمی پرداخت. از هلن کلر به‌عنوان یکی از مشهورترین شاگردان سالیوان می‌توان نام برد که نویسنده‌ای نام‌آشنا در تاریخ تبدیل شد. هلن کلر همیشه از سالیوان به‌عنوان معجزه‌گر یاد می‌کند و می‌گوید بدون او هیچ موفقیتی برایش میسر نبود.

هلن کلر فردی نابینا و ناشنوا بود که دانستن این موضوع ارزش والای کار سالیوان را بیش‌ازپیش نمایان می‌کند. سالیوان با فشار دادن انگشتان خود، بر کف دست هلن با او ارتباط برقرار می‌کرد و از این راه برای آموزش کلمات به او استفاده می‌نمود. در عرض چند ماه هلن کلر یاد گرفت که چگونه اشیایی را که لمس می‌کند، به آن حروف ربط دهد و آن‌ها را هجی کند. برای رسیدن به این نتیجه، اولین بار سالیوان هم‌زمان با لمس آب توسط هلن، بر کف دست او حروف الفبای آب را نوشت و این سبب شد هلن بداند اشیائی که پیرامونش هستند هرکدام نامی دارند.

هلن کلر همچنین موفق شد به‌وسیله لمس کارت‌هایی که حروف برجسته بر آن‌ها نوشته‌شده بود، جمله‌هایی را بخواند و با کنار هم چیدن حروف در یک لوح، خود جمله بسازد. پس از فراگیری خط بریل در مدرسه نوبت به این رسید که دوره سخن گفتن را نیز یاد بگیرد. برای رسیدن به مهارت تکلم او از طریق لمس دهان و گلوی شخص صحبت کننده توانست فن سخنوری را نیز با کمک معلمش بیاموزد. مرور زندگی هلن کلر به‌خوبی ارزش والای مقام معلم در زندگی و زیستن هر فرد را آشکار می‌سازد.

ماریا مونته سوری (Maria Montessori) مشهور ترین معلم تاریخ

ماریا مونته سوری معلمی است که فلسفه‌های آموزشی نوآورانه و تأثیرگذار قرن بیستم با نام او گره‌خورده است. ماریا مونته‌ سوری در ۳۱ اکتبر ۱۸۷۰ در کیاراوله ایتالیا به دنیا آمد. مونته سوری پس از اتمام دوران تحصیل در مدرسه قصد ادامه تحصیل را در رشته پزشکی داشت اما با مخالفت پدرش روبرو شد چراکه دانشکده‌های پزشکی در آن دوران ایتالیا کاملاً مردانه بود؛ اما او با حمایت‌های مادرش و با سفارش پاپ لئو هشتم توانست شروع به تحصیل علوم پزشکی کند و سرانجام به اولین پزشک زن ایتالیا تبدیل شود.

ازآنجایی‌که بیمارستان‌ها و مراکز درمانی و بهداشتی ایتالیا حاضر به استخدام یک زن به‌عنوان پزشک نبودند، به‌ناچار سرپرستی یکی از مراکز کودکان معلول و بیمار را پذیرفت. او پس از شروع فعالیتش در آن مرکز متوجه شد که فرصت آزاد برای تجربه کردن به این کودکان داده نمی‌شود و سیستم آموزشی موجود باید تحول پیدا کند. مونته سری به این موضوع علاقه‌مند شد و تصمیم گرفت به دانشگاه بازگردد. او در رشته تعلیم و تربیت و جامعه‌شناسی به تحصیل پرداخت و توانست با الگوها و روش‌های آموزشی آشنا شود. پس از فراگیری این الگوها توانست به دلیل هوش بالایی که داشت به‌جای برنامه‌های آموزشیِ موجود در مدارس کودکان معلول، الگوی جدیدی برای تعلیم کودکان ارائه دهد.

فعالیت‌های و پژوهش‌های مونته سری منجر به پدید آمدن روش مونته سری در نظام آموزشی جهان شد که بسیاری از کشورها پیروی از این روش در ساختار نظام آموزشی کودکان را در دستور کار خود قراردادند. این روش بر این باور استوار است که توانایی‌های بنیادی کودک در سال‌های ابتدایی زندگی‌اش یعنی بین ۳ تا ۶ سالگی شکل می‌گیرند. این توانایی‌ها تنها از طریق مدرسه رفتن کسب نمی‌شوند. کودک به دنیایی قدم می‌گذارد که از قبل ساخته‌شده است و البته مدام در حال تغییر است. روش مونته سوری تأکید دارد که کودک نیاز دارد زندگی کردن در این دنیا را یاد بگیرد و خود را با آن تطبیق بدهد.

شگفتی سیستم مونته سری این بود که اکثر کودکان، حتی بچه‌های خشن در محیط بیرون، تحت سیستم او شکوفا شدند. انقلابی که در سیستم آموزشی بپا کردد سبب شد تا نام این معلم خوش آوازه برای همیشه در تاریخ ثبت شود.

ویلیام مک گافی (William McGuffey)

ویلیام هولمز مک گافی یکی دیگر از معلمان مشهور تاریخ است که مانند مونته سوری توانست نظریه‌های خود در مورد آموزش کودکان را به یک سیستم علمی و عملی تبدیل کند تا تحولی شگرف در نظام آموزشی و کتاب‌های آموزشی آمریکا به وجود بیاید.

مک گافی در سال ۱۸۰۰ در آمریکا به دنیا آمد. او در دوران تحصیل چنان دانش‌آموز متبحری بود که از ۱۴ سالگی خودش شروع به تدریس در کلاس‌ها کرد. مک گافی با ساعت‌های طولانی تدریس در خانه‌ها و مدارس روستایی در ایالت‌های اوهایو و کنتاکی متوجه شد که روش استانداردی برای آموزش دانش آموزان وجود ندارد. جالب است بدانید که او در سن ۲۶ سالگی توانست به تدریس در دانشگاه به‌عنوان استاد دانشگاه مشغول شود.

او در سال‌هایی که به تدریس در دانشگاه مشغول شد تصمیم گرفت به تدوین الگویی برای کتاب‌های درسی دانش آموزان بپردازد. این الگوی موفق او همچنان در تدوین کتاب‌های آموزشی آمریکا از آن پیروی می‌شود. شناسایی حروف و ترتیب آن‌ها در کلمات و کمک به خواندن با استفاده از روش آوایی، تعاریف کلمات با خواندن داستان‌هایی برای کودکان، ازجمله چارچوب‌های الگوی آموزشی این معلم مشهور در تاریخ آمریکا است.

جیمی اسکالانته (Jaime Escalante)

جیمی اسکالانته به خاطر کار با دانش آموزان فراری از درس و معروف به دانش آموزان غیرقابل استعداد مشهور شد. او یک معلم افسانه‌ای ریاضی بود که در تاریخ نامی ماندگار از خود برجای گذاشته است. اسکالانته در بولیوی متولد شد و در دهه ۱۹۶۰ برای جستجوی زندگی بهتر به ایالات‌متحده مهاجرت کرد. پس از نقل‌مکان به آمریکا در دبیرستانی ضعیف و مملو از دانش آموزان خشن در لس آنجلس، به آموزش ریاضیات مشغول شد و با قبولی این دانش آموزان در آزمون‌های مهم ریاضی تبدیل به یکی از مشهورترین معلمان تاریخ شد.

رویکرد اسکالانته در کلاس‌هایش غیرمعمول بود. او به‌جای عبور از دانش‌آموزانی که در ریاضی ضعف داشتند، آن‌ها را به چالش می‌کشید تا تفکر بپردازند. در ابتدا، این سبک جدید او، سخت و مشقت آمیز بود و با مقاومت دانش‌آموزانش و همچنین مدیر مدرسه مواجه شد، اما هرچه زمان گذشت، رویکرد او نتایجی باورنکردنی را نشان می‌داد. در طی سال‌های ابتدایی تحصیلش هرساله تعداد دانش آموزان پذیرفته‌شده او در آزمون مهم حسابداری رو به افزایش رفت و کم‌کم آوازه این معلم به گوش تمام مردم جهان رسید. او نمونه بارز معلمی است که با کار خود توانست تأثیر عمیقی در زندگی بسیاری از افراد بگذارد و آن‌ها را به‌سوی بهتر زیستن هدایت کند.

جبار باغچه بان یکی از مشهور ترین معلم ایران

جبار عسگر زاده ملقب به جبار باغچه‌بان متولد ۱۹ اردیبهشت ۱۲۶۴ یکی از مشهورترین معلم‌های ایرانی است که به‌عنوان اولین مؤلف و ناشر کتاب کودک در ایران و همچنین با بنیان‌گذاری نخستین کودکستان و مدرسه ناشنوایان ایران در تبریز نامی ماندگار در تاریخ از خود برجای گذاشت. او پس‌ازآنکه در شهر تبریز کودکستانی بانام باغچه اطفال تاسیس کرد تصمیم گرفت لقب خود را باغچه بان بگذارد.

از ابتکارات نوین آموزشی این معلم بزرگ سرزمین ما می‌توان به استفاده از روشی شفاهی و اصولی در تعلیم ناشنوایان، فراگیری روش حساب ذهنی توسط کودکان ناشنوا، استفاده از گاه نما (وسیله‌ای برای نشان دادن پستی‌وبلندی‌های اقیانوس‌ها) در فراگیری درس جغرافیا به کودکان، الفبای گویا و اختراع و استفاده از تلفن گنگ یا گوشی استخوانی اشاره نمود.

گوشی استخوانی نام دستگاهی است که توسط جبار باغچه‌بان در سال ۱۳۱۲ شمسی برای افراد ناشنوا اختراع شد. روش کارکرد آن به این صورت است که شخص ناشنوا با گرفتن میله آن به دندان می‌تواند از طریق استخوان فک صورت، ارتعاشات صوتی را دریافت کند و بشنود. البته این وسیله به دلیل حجم بزرگ و دشواری حمل‌ونقل هیچ‌گاه به تولید انبوه نرسید اما در آن سال‌ها تجربه باارزشی برای افراد ناشنوا برجای گذاشت.

باغچه بان به سیستم آموزش و پروش در ایران توجه خاصی داشت و در این زمینه انتقادهایی نیز به‌نظام آموزشی کشور وارد می‌کرد. روش ابداعی او برای آموزش دانش آموزان آماده یادگیری سواد خواندن و نوشتن، روشی برخلاف روش‌های تحلیلی و کلی در تعلیم الفبای فارسی بود. درروش او ابتدا تمام کلمه به‌عنوان کلید راهنما به دانش‌آموز نشان داده می‌شود و سپس در قالب آن، حرف جدید را به کودک می‌آموزند؛ یعنی کل و جزء کلمه را به‌طور هم‌زمان آموزش می‌دهند. این روش تجربی که ثمره سال‌ها فعالیت و پژوهش این معلم دلسوز است را می‌توان بنیان الگوی مدرن آموزشی در ایران دانست.

بدون هیچ تردیدی در سرتاسر جهان و کشور عزیزمان ایران، معلم‌های بادانش و دلسوزی زندگی خود را مشغول تعلیم و تربیت نسل جدید می‌کنند که به‌هیچ‌وجه نمی‌توان زحماتشان را جبران کرد. برخی از این معلم‌ها مانند حسن امید زاده، معلم فداکار گیلانی که به خاطر نجات دانش‌آموزانش از کلاسی که آتش‌گرفته بود، به‌شدت مجروح شد نامی بلند و ماندگار در تاریخ از خود برجای می‌گذارند. هر گوشه‌ای از جهان که انسانی موفق زیست می‌کند، نتیجه تلاش و دلسوزی‌های معلم‌ها نمایان می‌شود.

به مناسبت فرارسیدن روز معلم در این مقاله از بانی مگ تصمیم گرفتیم با احترام به تمام معلمان دلسوز و زحمتکش، به معرفی چند معلم مشهور جهان بپردازیم. شما در دوران تحصیل و زندگی خود چه معلم‌هایی داشته‌اید که مسیر درست زندگی را برایتان هموار کرده‌اند؟ درباره بهترین معلم‌های خود برای ما بنویسید.