پارچه ساتن چیست؟ پارچه ساتن در بین انواع پارچه‌ها یکی از لوکس‌ترین‌ پارچه‌ها در دنیای مد و طراحی لباس است که به خاطر ظاهر درخشان و سطح صاف و صیقلی خود بسیار محبوب است. به دلیل بافت خاص این پارچه، نور تابیده شده را به زیبایی منعکس می‌کند و جلوه براق و جذابی به لباس می‌دهد.

پارچه ساتن معمولاً از الیاف مختلفی مانند ابریشم، نایلون، پلی استر یا ترکیبی از این‌ها تولید می‌شود. در گذشته پارچه ساتن تنها از الیاف ابریشم تولید می‌شد اما امروزه با استفاده از الیاف مصنوعی نیز این پارچه تولید می‌شود و به همین دلیل امروزه این پارچه بسیار مقرون‌به صرفه و در دسترس‌تر است.

پارچه ساتن به دلیل لطافتی که دارد در هنگام خرید لباس زنانه، گرینه پر طرفداری هست. علاوه بر لباس زنانه برای دوخت روتختی‌ها، روبالشی‌ها و سایر وسایل تزئینی خانگی نیز کاربرد دارد. بنابراین اگر بخواهیم دقیق‌تر به اینکه پارچه ساتن چیست اشاره کنیم، لازم است به جزئیات بیشتری از آن بپردازیم که در این مطلب از بانی مگ به طور کامل شرح آن را بیان کرده‌ایم؛ پس با ما همراه باشید.

پارچه ساتن چیست؟

شاید خیلی از شما بدانید پارچه ساتن چیست و به راحتی این پارچه را در بین پارچه‌های مختلف تشخیص دهید اما جالب است بدانید بافت پارچه ساتن بسیار خاص است و تحت عنوان “بافت ساتن” تولید می‌شود. همان طور که پیش از این نیز عنوان کردیم ساتن پارچه‌ای است با سطح براق و صیقلی که بسیار درخشان نیز هست. در بافت پارچه ساتن نخ‌های تار بیشتر از نخ‌های پود در رو قرار می‌گیرند و همین باعث براقیت پارچه در یک سمت و ماتی پارچه در سمت دیگر می‌شود.

قبل از ساخت الیاف مصنوعی، پارچه ساتن تنها با نخ ابریشم تولید می‌شد و همین امر باعث لوکس و گران قیمت بودن این پارچه می‌شد. اما امروزه تولید ساتن با الیاف مختلفی مانند پلی استر، نایلون و حتی پنبه انجام می‌شود که قیمت این پارچه را مقرون‌به‌صرفه کرده است. ولی هنوز هم پارچه ساتن ابریشم همچنان یکی از گران‌ترین و مجلل‌ترین انواع ساتن است.

براقیت پارچه ساتن باعث می‌شود تا نوری که به آن می‌تابد را به زیبایی منعکس کند و جلوه‌ای جذاب و لوکس به لباس‌ها و دکوراسیون داخلی که با استفاده از این پارچه تولید می‌شود بدهد. به طور کلی ساتن به دلیل ظاهر شیک و لطافتی که دارد بسیار محبوب است و در طیف گسترده‌ای از تولید محصولات مختلف در مد و فشن تا دکوراسیون داخلی کاربرد دارد.

تاریخچه پارچه ساتن

منشأ تولید پارچه ساتن کشور “چین” است. در دوران باستان چین یکی از تولید کنندگان ابریشم بود و چینی‌ها اولین مردمانی بودند که از ابریشم برای تولید پارچه ساتن استفاده می‌کردند. نام ساتن از یک شهر بندری در “چوان‌ژو” در استان “فوجیان” چین اقتباس شده است. این شهر به خاطر تولید و صادرات پارچه‌های ساتن درخشان به نقاط مختلف جهان شهرت داشت و از همین رو، این نوع پارچه براق به نام “ساتن” در سراسر جهان معروف شد.

در اوایل قرون وسطی، ساتن از طریق جاده ابریشم به خاورمیانه و اروپا معرفی شد و به دلیل نرمی و درخششی که داشت به سرعت در دربارهای سلطنتی بین اشراف محبوبیت پیدا کرد. در آن زمان تنها متریال تولید ساتن، ابریشم بود و همین باعث قیمت بالای آن شده بود؛ به همین دلیل تنها درباریان و اشراف و قشر ثروتمند امکان خرید و استفاده از این پارچه را داشتند.

با مرور زمان و پیشرفت‌های تکنولوژی در صنعت نساجی در قرن‌های بعد، امکان تولید پارچه ساتن با استفاده از الیاف مصنوعی مثل پلی استر و نایلون نیز ممکن شد که باعث مقرون‌به‌صرفه‌تر شدن ساتن شد. به همین خاطر عموم مردم هم می‌توانستند از آن استفاده کنند.

“اولین کشور غربی که در قرن دوازدهم ساتن تولید کرد ایتالیا بود. پس از آن، ساتن در سراسر اروپا در حدود قرن چهاردهم رایج شد و در لباس های سلطنتی و اثاثه یا لوازم داخلی استفاده می شد. جالب توجه است که بسیاری از مبلمان و دکورهای تزئین شده در کاخ ورسای (و بسیاری از قطعات ویکتوریایی) حاوی ساتن هستند. چه در آن زمان و چه در حال حاضر، ساتن به دلیل زیبایی، تطبیق پذیری، مقاومت در برابر چین و چروک و ماهیت بادوام و کشیده اش مورد احترام است.” منبع: athm

ویژگی‌های پارچه ساتن

بافت خاص پارچه ساتن باعث ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن شده است که آن را در دنیای مد و دکوراسیون بسیار محبوب کرده است. چند ویژگی بارز پارچه ساتن به شرح زیر است:

• بافتی براق و درخشان دارد.
• دارای سطح نرم و لطیف است.
• یک طرف پارچه ساتن براق و طرف دیگر آن مات است.
• انعاف پذیری خوبی دارد و بسیار در بدن خوش فرم است.
• مقاومت خوبی در برابر چروک شدن دارد.
• پارچه‌ای بسیار سبک و راحت است.
• برای مناسبت‌های رسمی انتخاب مناسبی است.
• تنفس پذیری خوبی دارد و هوا در این پارچه به راحتی جریان دارد.

انواع پارچه ساتن و کاربردهای آن‌ها

پارچه ساتن انواع مختلفی دارد که هر کدام به دلیل نوع بافت و مواد اولیه به کار رفته در تولید، برای مصارف مختلف کاربرد دارند. در ادامه انواع مختلف پارچه ساتن را نام می‌بریم و کاربرد آن را به صورت موردی ذکر خواهیم کرد.

• ساتن ابریشمی (Silk Satin): پارچه‌ای لوکس و نرم و بسیار براق و لطیف است که در دوخت انواع لباس مانند لباس عروس، لباس شب، لباس‌های فاخر و مجلسی و روبالشتی‌های لوکس کاربرد دارد.

• ساتن پلی‌استر (Polyester Satin): این نوع از ساتن بسیار سبک است و مقاومت خوبی در برابر چروک شدن دارد. علاوه بر این، قیمت مقرون به صرفه‌ای دارد و در دوخت لباس‌های روزمره و لباس‌های مجلسی ارزان قیمت و روتختی و پرده‌ها کابردی است.
• ساتن نایلونی (Nylon Satin): ویژگی این نوع از ساتن براقیت و مقاومت خوب آن و درخشندگی بالا و قابلیت کشسانی است. این پارچه در تولید لباس‌های ورزشی، لباس‌های زیر و دوخت برخی از لباس‌های فانتزی کاربرد دارد.
• ساتن دوشس (Duchess Satin): دارای ویژگی‌هایی چون ضخامت، استحکام و براقیت کمتر نسبت به ساتن معمولی است و برای دوخت لباس عروس، لباس شب رسمی، کت و دامن‌های فانتزی استفاده می‌شود.
• ساتن استرچ (Stretch Satin): ویژگی ساتن استرج انعطاف پذیری و نرمی و خاصیت کشسانی آن است که برای لباس‌های تنگ و چسبان، لباس‌های شب و لباس‌های راحتی کاربرد دارد.
• ساتن چارموس (Charmeuse Satin): این پارچه بسیار سبک، نرم و لغزنده است و درخششی ملایم دارد و برای دوخت لباس‌های شب، لباس خواب، شال و لباس‌های سبک کاربرد دارد.
• ساتن بارونت (Baronet Satin): درخشندگی بالا، بافته شده از ابریشم و پنیه از ویژگی‌های اصلی ساتن بارونت است و در دوخت لباس‌های مجلسی و دکوراسیون داخلی لوکس کاربرد دارد.
• ساتن کریپ بک (Crepe-Back Satin): این مدل از ساتن دارای یک رو کرپ و یک رو براق است که ویژگی دو رو دارد و در دوخت لباس‌های رسمی و لباس‌های دو رو کاربردی است.
• ساتن پنبه‌ای (Cotton Satin): این نوع از ساتن نیز براق و نرم است و در دوخت ملحفه، لباس‌های راحتی و پوشاک روزمره به کار می‌رود.

انواع ساتن بسته به ویژگی‌هایشان، در صنایع مختلف از مد و لباس گرفته تا دکوراسیون داخلی، کاربرد دارند. قیمت پارچه ساتن به نوع ساتن بستگی دارد.

برای اطلاعات بیشتر در مورد انواع پارچه‌ها اینجا را بخوانید: تفاوت پارچه کتان و پارچه جین 

چگونه پارچه ساتن تولید می‌شود؟

روش تولید پارچه ساتن بر اساس نوع بافت و مواد مورد استفاده انجام می‌شود و طی چند مرحله این پارچه تولید می‌شود.

• انتخاب مواد اولیه پارچه ساتن: ابتدا مواد اولیه پارچه ساتن انتخاب می‌شود که معمولاً از ابریشم، پلی استر، نایلون یا ریون است.
• 
• فرایند بافت ساتن: بافت خاص ساتن آن را از سایر پارچه‌ها متمایز کرده است. تکنیک بافت پارچه ساتن به نام “بافت ساتن” (satin weave) است. در این روش الیافت تار (warp) و پود (weft) به شکل خاصی در هم تنیده می‌شوند. نخ‌های تار در این روش بیشتر از نخ‌های پود در سطح پارچه قرار می‌گیرند که باعت نرمی و براقیت پارچه می‌شود، علت براقیت نیز انعکاس نور از سطح پارچه است. در بافت ساتن، معمولاً هر نخ پود از ۴ یا تعداد بیشتری نخ پود عبور می‌کند و در نهایت یک نخ تار را در زیر خود قرار می‌دهد. این الگو باعث براقی پارچه در یک رو و ماتی آن در روی دیگر می‌شود.
• رنگرزی پارچه ساتن و تکمیل آن: بعد از بافت، پارچه به قسمت رنگرزی و تکمیل می‌رود در بخش رنگرزی پارچه ساتن به رنگ‌های مختلف رنگ می‌شود و در بخش تکمیل نیز عملیات تکمیلی برای براقیت، نرمی و استحکام پارچه انجام می‌شود. این عملیات شامل جلا دادن یا افزودن مواد شیمیایی خاص برای درخشندگی بیشتر پارچه است.
• برش و دوخت پارچه ساتن: پس از اتمام فرایند تکمیل، پارچه ساتن به شکل طاقه یا برش‌هایی با اندازه مناسب آماده می‌شود و برای فروش روانه بازار می‌گردد.

نحوه نگهداری و شستشوی لباس‌های ساتن

برای نگهداری و شستشوی لباس‌های ساتن باید به نکات خاصی توجه کنید تا از آسیب به بافت حساس پارچه ساتن جلوگیری کنید. بهترین روش شستشوی لباس‌‎های ساتن استفاده از آب سرد و شستشوس دستی است زیرا آب گرم ممکن است به بافت پارچه لباس آسیب بزنند. از شوینده‌های ملایم استفاده کنید و از چنگ زدن یا پیچاندن پارچه خودداری کنید.

برای خشک کردن لباس‌های ساتن بهترین روش این است که لباس را روی یک حوله در سایه قرار دهید تا در معرض هوای آزاد خشک شود به هیچ عنوان از خشک کن ماشین لباسشویی برای خشک کردن پارچه ساتن استفاده نکنید. برای اتو کردن نیز لباس را پشت و رو کنید و از قسمت پشت لباس را اتو کنید همچنین برای اتو همیشه از دمای پایین و تنظیمات مخصوص پارچه‌های حساس استفاده کنید. نگهداری دست و شستشو مناسب به طولانی‌‎تر شدن عمر پارچه ساتن کمک خواهد کرد.

نکاتی برای خرید لباس‌های ساتن با کیفیت

هنگام خرید لباس‌های ساتن باکیفیت حتماً به چند نکته توجه داشته باشید. اول نوع الیاف پارچه را بررسی کنید، جنس ساتن ممکن است از ابریشم یا الیاف مصنوعی باشد؛ ساتن‌های ابریشم قیمت بالا و کیفیت و دوام بیشتری دارند و براقیت آن‌ها نیز بیشتر است.

دوم وزن پارچه را نیز بررسی کنید. ساتن‌های باکیفیت و مقاوم‌تر معمولاً وزن بیشتری دارند و سنگین‌تر هستند. همچنین براقیت سطح پارچه نیز یکی از نشانه‌های کیفیت پارچه ساتن است.

دقت داشته باشید سطح پارچه صاف و بدون نخ کش باشد. بررسی دوخت و نحوه پردازش لبه‌های لباس نیز اهمیت زیادی دارد. دوخت‌های با کیفیت نشان دهنده توجه به جزئیات در تولید لباس هستند. در نهایت نیز حتماً برچسب لباس را چک کنید معمولاً ساتن‌های باکیفیت دارای دستورالعمل‌های خاص برای شستشو و نگهداری هستند که باعث عمر طولانی‌تر لباس می‌شود.

نکات مهم خیاطی برای دوخت پارچه ساتن

دوخت پارچه ساتن به دلیل خاصیت لیز و حساس بودنش نیازمند دقت و توجه بیشتری است. در اینجا نکات مهمی که باید در هنگام دوخت پارچه ساتن مدنظر داشته باشید آورده شده است:

انتخاب سوزن مناسب پارچه ساتن

• سوزن‌های نازک و تیز: از سوزن‌های مخصوص پارچه نرم استفاده کنید. سوزن‌های نازک (مانند شماره ۷ یا ۹) بهترین گزینه هستند تا پارچه آسیب نبیند.

استفاده از دوخت مناسب برای لباس ساتن

• دوخت مستقیم: از دوخت‌های ساده و بدون زرق و برق استفاده کنید. دوخت‌های زیگزاگ یا اتوماسیون ممکن است پارچه را جابه‌جا کنند.

تنظیم فشار پا برای دوخت لباس با پارچه ساتن

• فشار کمتر: فشار پای دستگاه خیاطی را کاهش دهید تا پارچه به راحتی حرکت کند و دچار چروک نشود.

لایه های زیرین قبل از برش

• استفاده از لایه زیرین: برای جلوگیری از لیز خوردن پارچه، می‌توانید یک لایه کاغذ یا پارچه نازک زیر آن قرار دهید.

 استفاده از چسب پارچه‌ای

• چسب‌های مخصوص خیاطی: می‌توانید از چسب‌های مخصوص خیاطی برای ثابت نگه‌داشتن لبه‌ها استفاده کنید تا حین دوخت جابجا نشوند.

بخارشویی دقیق

• حرارت ملایم: قبل از شروع به دوخت، پارچه را بخار دهید تا چروک‌های آن از بین برود، ولی از حرارت زیاد خودداری کنید.

برش دقیق

• برش با دقت و تیز: از قیچی یا برش‌زن تیز استفاده کنید تا لبه‌ها صاف و تمیز باشند.

 انتخاب طرح و الگو مناسب لباس ساتن

• الگوهای ساده: برای اولین بار بهتر است الگوهای ساده‌تری انتخاب کنید تا با خصوصیات این نوع پارچه آشنا شوید.

 نکات در حین دوخت لباس ساتن

• حوصله به خرج دادن: در حین دوخت با دقت و حوصله کار کنید تا از هر گونه آسیب به پارچه جلوگیری شود.
  با رعایت این نکات، می‌توانید دوخت موفقی با پارچه ساتن داشته باشید.

 استایل‌های مختلف با پارچه ساتن

کاربرد پارچه ساتن در استایل‌های مختلف به دلیل ظاهر براق و نرمی که دارد بسیار زیاد است و به دلیل جلوه لوکس و شکیل پارچه ساتن برای دوخت لباس‌های شب و رسمی بسیار محبوب و کاربردی است.

برای لباس های مجلسی چه ساتنی استفاده کنیم؟ برای استایل‌های مجلسی مثل پیراهن مجلسی و عروس به دلیل ریزش زیبا و حالت رسمی نیز ساتن انتخاب ایده‌آلی است. در استایل روزانه نیز پیراهن ساتن به همراه شلوار جین و دامن‌های ساده ترکیب جذاب کژوالی شیک دارند.

از ساتن برای دوخت تاپ‌ و بلوزهای سبک نیز استفاده می‌شود که برای استایل‌های رسمی و نیمه رسمی می‌توانید در مجالس مختلف استفاده کنید. علاوه بر این از ساتن برای دوخت لباس خواب نیز استفاده می‌شود که تجربه یک خواب راحت را برای شما به ارمغان می‌آورد.

از اکسسوری‌های ساتن نیز مانند کروات و روسری می‌توانید در استایل‌های مختلف برای شیک‌تر شدن ظاهرتان استفاده کنید.

سخن آخر

هر آنچه که لازم بود درباره اینکه پارچه ساتن چیست را در این مطلب به صورت جامع توضیح دادیم. از این پس با اطلاعات کامل می‌توانید از پارچه ساتن در استایل‌های مختلف و لوازم لوکس داخلی استفاده کنید.