سینمای ایران در دهۀ ۹۰ با ورود نسل جدید، جوان و مستعد به صنعت سینما رونق گرفت. بی‌شک موفقیت اصغر فرهادی در آخرین سال از دهۀ ۸۰ و دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان برای جدایی نادر از سیمین، محرک مهمی برای خودباوری نسل جوان بود تا استعداد خود را شکوفا نمایند. مشاهده لیست بهترین فیلم های ایرانی دهه ۹۰ به‌خوبی تغییرات اساسی در سینمای ایران را نشان می‌دهد؛ این سال‌ها البته زمان آشتی مجدد مخاطبان با سالن‌های سینما بوده و فیلمهای این دهه توانستند مخاطبان بسیاری را به سینماها بیاورند. در این مقاله از بانی‌مگ تلاش کرده‌ایم تا به معرفی بهترین فیلم های دهه ۹۰ سینمای ایران بپردازیم.
فیلم فروشنده؛ افتخار سینمای ایران!
کارگردان: اصغر فرهادی
بازیگران: شهاب حسینی، ترانه علیدوستی، بابک کریمی، مینا ساداتی، فرید سجادی حسینی
تاریخ انتشار: ۱۳۹۵
هفتمین فیلم سینمایی اصغر فرهادی برای او در هشتاد و نهمین دوره جوایز اسکار، جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان را به همراه داشت. دومین جایزه اسکار اصغر فرهادی او را به پرافتخارترین کارگردان سینمای ایران تبدیل نمود و همچنین او را در جمع رکوردداران دریافت اسکار بین‌المللی در کنار آکیرا کوروساوا بعد از فدریکو فلینی، ویتوریو دسیکا و اینگمار برگمان قرار داد. اصغر فرهادی در جشنواره کن نیز موفق به دریافت جایزه بهترین فیلمنامه شد؛ در اختتامیه جشنواره کن شهاب حسینی نیز برای بازی در فیلم سینمایی فروشنده، جایزه بهترین بازیگر مرد را دریافت نمود.
روزنامۀ گاردین پس از انتشار این فیلم نوشت: «فیلم سینمایی فروشنده، نمایشنامۀ آرتور میلر را از قابی جدید به تصویر کشیده است؛ فرهادی در این فیلم به مضامین مشابهی پرداخته و نمادپردازی میلر را تقویت می‌کند.» فروشنده روایت زندگی زن و شوهری جوان است که مشغول تمرین تئاتری بر اساس نمایشنامه مرگ فروشنده، نوشتۀ آرتور میلر هستند. آن‌ها به دلیل نشت زمین ناشی از گودبرداری ناصحیح، مجبور می‌شوند خانۀ خود را عوض کنند. این زن و شوهر به خانه‌ای که قبلاً یک کارگر جنسی در آن سکونت داشته نقل‌مکان می‌کنند و …
فیلم مغز های کوچک زنگ زده؛ میگن اگه چوپان نباشه گوسفندا تلف میشن!
کارگردان: هومن سیدی
بازیگران: نوید محمدزاده، فرهاد اصلانی، فرید سجادی حسینی، نوید پور فرج، نازنین بیاتی
تاریخ انتشار: ۱۳۹۷
هومن سیدی پس از ساخت آثاری همچون «آفریقا»، «سیزده»، «اعترافات ذهن خطرناک من» و «خشم و هیاهو» با فیلم مغز های کوچک زنگ زده ثابت کرد که سینمای ایران یک استعداد ارزشمند را پیدا نموده است. مغزهای کوچک زنگ زده در سی و ششمین دوره جشنواره فیلم فجر، جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را از آن خود کرد و علاوه بر آن جایزه بهترین فیلمنامه و بهترین فیلم از نگاه هنر و تجربه (عنوان این جایزه در آن سال تعجب همگان را به همراه داشت) را برای هومن سیدی به همراه داشت.
بی‌شک مغزهای کوچک زنگ زده را باید در بین بهترین فیلم های دهه ۹۰ سینمای ایران قرار دهیم. داستان این فیلم در یک محلۀ فقیر نشین اتفاق می‌افتد. شکور (با بازی فرهاد اصلانی)، شاهین (با بازی نوید محمد زاده)، شهره و شهروز با پدر و مادرشان در این محله زندگی می‌کنند. خشونت‌های جامعه و درگیری آن‌ها با مواد مخدر سبب می‌شود تا این خانواده به مرز فروپاشی برسد.
فیلم درخت گردو؛ چرا اینقدر امیدواری؟
کارگردان: محمدحسین مهدویان
بازیگران: پیمان معادی، مینا ساداتی، مینو شریفی، مهران مدیری
تاریخ انتشار: ۱۳۹۸ در جشنواره فیلم فجر
کارگردان آثاری چون «ایستاده در غبار»، «ماجرای نیمروز ۱ و ۲» و «لاتاری» که این روزها سریال «زخم کاری» را در نمایش خانگی دارد، در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر توانست سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی را برای فیلم درخت گردو دریافت کند. محمد حسین مهدویان را باید یک استعداد نوظهور سینمای ایران بدانیم که توانسته مخاطبان بسیاری را با خود همراه کند. اکران فیلم درخت گردو پس از جشنواره فجر سال ۱۳۹۸ به دلیل اپیدمی ویروس کرونا و تعطیلی سینماها تا امروز به تأخیر افتاده است.
مهدویان باری دیگر با آن سینمای خاص و مستند گونه خود که زندگی را به تصویر می‌کشد، اثری را خلق کرده که بی‌شک مخاطبان بسیاری را به سالن‌های سینما خواهد کشاند. این فیلم داستان واقعی و تلخ زندگیِ مرد کرد رنج‌کشیده‌ای به نام قادر مولان پور (با بازی پیمان معادی) و خانواده‌اش در فاجعه بمباران شیمیایی سردشت را روایت می‌کند. پیشنهاد می‌کنیم پس از شروع اکران فیلم درخت گردو، حتماً آن را تماشا نمایید.
فیلم شبی که ماه کامل شد؛ سرگذشت تلخ یک عشق!
کارگردان: نرگس آبیار
بازیگران: الناز شاکردوست، هوتن شکیبا، فرشته صدرعرفایی، پدرام شریفی، بانیپال شومون
تاریخ انتشار: ۱۳۹۷
شبی که ماه کامل شد در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر توانست ۶ سیمرغ بلورین در رشته‌های بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اول مرد (هوتن شکیبا)، بهترین بازیگر نقش اول زن (الناز شاکر دوست)، بهترین بازیگر نقش مکمل زن (فرشته صدر عرفایی) و بهترین چهره پردازی را دریافت کند. کارگردان فیلمهای شیار ۱۴۳، نفس و اَبلق که در سی و نهمین جشنواره فیلم فجر جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را دریافت نمود، با ساخت فیلم شبی که ماه کامل شد ثابت کرد که موفقیت‌هایش با فیلم شیار ۱۴۳ اتفاقی نبوده است.
فیلم سینمایی شبی که ماه کامل شد روایت دختر جوانی به نام فائزه منصوری (با بازی الناز شاکر دوست) از مناطق جنوب شهر تهران است که درگیر عشق جوانی شهرستانی می‌شود. فائزه پس از ازدواج به دلیل پافشاری همسرش مجبور به مهاجرت از ایران می‌شود. این مهاجرت اتفاقاتی را برای او و برادرش که همراه او می‌رود، در پیش دارد. شبی که ماه کامل شد بر اساس داستان واقعی عبدالحمید ریگی و همسرش فائزه منصوری است که نرگس آبیار آن را به تصویر کشیده است.
فیلم بی خود و بی جهت!
کارگردان: عبدالرضا کاهانی
بازیگران: رضا عطاران، پانته‌آ بهرام، نگار جواهریان، احمد مهران فر
تاریخ انتشار: ۱۳۹۱
عبدالرضا کاهانی را باید یکی از نوابغ سینمای ایران بدانیم؛ کارگردان فیلم‌هایی همچون اسب حیوان نجیبی است، استراحت مطلق، خانم یایا و … با ساخت فیلم بیخود و بی‌جهت ثابت کرد که به‌خوبی می‌تواند از ساده‌ترین موقعیت‌های انسانی، کوهی از مشکلات بسازد. عبدالرضا کاهانی، کارگردانی باهوش، خلاق و بادانشی است که فیلم‌هایش مخاطبان بسیاری را با خود همراه می‌کنند.
بیخود و بی‌جهت را باید یکی از بهترین فیلمهای دهه ۹۰ سینمای ایران بدانیم. کارگردان این فیلم توانسته از یک موضوع ساده، یک فیلم ارزشمند خلق کند تا تماشاگران بسیاری از تماشای آن لذت ببرند. این فیلم روایت مشکلات دو زوج است که باید وسایل خانه خود را جابه‌جا کنند تا آماده مراسم عروسی شوند.
فیلم ورود آقایان ممنوع؛ کمدی‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران!
کارگردان: رامبد جوان
بازیگران: رضا عطاران، ویشکا آسایش، پگاه آهنگرانی، مانی حقیقی، زهره حمیدی، فلامک جنیدی
تاریخ انتشار: ۱۳۹۰
دومین فیلم پرفروش سال ۱۳۹۰ توانست نام خود را در تاریخ سینمای ایران جاودانه کند. بی‌شک ورود آقایان ممنوع را باید بهترین فیلم کمدی تاریخ سینمای ایران بدانیم؛ فیلمی که تا حد زیادی تماشاگر را به خنده وا‌می‌دارد و راه خنداندن مخاطب را بلد است. مطمئناً تجربه سال‌ها فعالیت رامبد جوان در دنیای آثار کمدی، دلیل مناسبی برای موفقیت این فیلم است.
فیلم سینمایی ورود آقایان ممنوع، دانش آموزان المپیادی یک دبیرستان دخترانه است که قبل از آزمون مهم و سرنوشت‌ساز آن‌ها، معلمشان به دلیل زایمان شش ماه مرخصی می‌گیرد. پیدا کردن یک معلم خوب و بادانش در وسط سال کار چندان آسانی نیست و مدیر این دبیرستان نیز با ورود آقایان به مدرسۀ خود شدیداً مخالف است؛ اما او مجبور است یک مرد را به‌عنوان تنها گزینۀ مناسب برای تدریس شیمی بپذیرد تا از رقابت المپیاد جا نماند.
فیلم ماهی و گربه؛ فیلمی منحصربه‌فرد در سینمای ایران!
کارگردان: شهرام مکری
بازیگران: عبد آبست، بابک کریمی، سعید ابراهیمی فر، پدرام شریفی، سیاوش چراغی پور
تاریخ انتشار: ۱۳۹۳
فیلم سینمایی ماهی و گربه در سال ۲۰۱۳ موفق به دریافت جایزه ویژهٔ بخش افق‌های جشنواره فیلم ونیز شد. ماهی و گربه یک فیلم سکانس پلان است (ابتدا تا انتهای فیلم بدون قطع شدن ضبط دوربین فیلمبرداری شده است). شهرام مکری با ساخت این فیلم توجه بسیاری از مخاطبان سینما را به خود جلب کرد. مطمئناً ماهی و گربه را باید یکی از بهترین فیلمهای دهه ۹۰ سینمای ایران بدانیم. فیلم ماهی و گربه بر اساس یک ماجرای واقعی نوشته و ساخته شده است. در سال ۱۳۷۷ خبری در رسانه‌ها منتشر شد مبنی بر این‌که رستورانی بین‌راهی گوشت چرخ‌کرده انسان را می‌پخته است…
فیلم ابد و یک روز؛ دیالوگی که ماندگار شد «سمیه نرو»!
کارگردان: سعید روستایی
بازیگران: پیمان معادی، نوید محمد زاده، پریناز ایزدیار، شبنم مقدمی، ریما رامین فر
تاریخ انتشار: ۱۳۹۴
سعید روستایی با ساخت ابد و یک روز به‌عنوان اولین تجربه کارگردانی خود توانست خود را به سینمای ایران معرفی کند و اولین اثر او در سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر توانست ۹ سیمرغ بلورین را از آن خود کند. سعید روستایی همچنین در سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر توانست برای فیلم متری شیش و نیم سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را دریافت کند.
فیلم سینمایی ابد و یک روز به یک معضل اجتماعی پرداخته و توانسته فیلمی خوش‌ساخت از آب دربیاید. فیلم سینمایی ابد و یک روز روایت زندگیِ خانواده‌ای فقیر است که درگیر مشکلات مختلفی همچون اعتیاد، بیکاری و مشکلات خانوادگی هستند. این فیلم به‌خوبی عدم توانایی برقراری ارتباط صحیح اعضای این خانواده را باهم به تصویر کشیده است.
فیلم رخ دیوانه؛ برای مساوی شدن بازی رو تموم کن!
کارگردان: ابوالحسن داوودی
بازیگران: طناز طباطبایی، صابر ابر، ساعد سهیلی، امیر جدیدی، نازنین بیاتی
تاریخ انتشار: ۱۳۹۳
فیلم سینمایی رخ دیوانه که برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم و بهترین فیلم از نگاه تماشاگران در سی و سومین دوره جشنواره فیلم فجر شد را باید یکی از متفاوت‌ترین فیلمهای ابوالحسن داوودی بدانیم. این فیلم پرمخاطب روایت داستان چند جوان است که در یک قرار اینترنتی با یکدیگر آشنا شده‌اند و به دنبال یک شوخی و شرط‌بندی در مسیری پیچیده و دلهره‌آور می‌افتند؛ مسیری که درک جدیدی از زندگی و اجتماع را برای هرکدامشان رقم می‌زند و اتفاقاتی را برای آن‌ها به همراه دارد.
فیلم سینمایی عصبانی نیستم
کارگردان: رضا درمیشیان
بازیگران: باران کوثری، نوید محمدزاده، رضا بهبودی، علیرضا خدادادی
تاریخ انتشار: ۱۳۹۷
دومین اثر رضا درمیشیان پس از فیلم سینمایی «بغض» با ناملایمتی‌های بسیار مورد سانسور غیرمعقول قرار گرفت و پس از نزدیک به ۵ سال بالاخره توانست مجوز اکران بگیرد؛ البته افرادی که نتوانستند این فیلم را در سی و دومین جشنواره فیلم فجر تماشا کنند، در زمان اکران نسخه کوتاه‌تری از نسخۀ اصلی که خود آن نیز سانسور شده بود را تماشا کردند. بدون اغراق بازی نوید محمد زاده در این فیلم را باید یکی از بهترین بازی‌های او در دوران حضورش در سینما بدانیم.
فیلم سینمایی عصبانی نیستم روایت زندگی یک دانشجوی ستاره‌دار است که به دلیل فعالیت‌های سیاسی از دانشگاه اخراج شده و از طرفی پدر نامزدش جلوی پای او سنگ می‌اندازد تا از دخترش فاصله بگیرد. این فیلم به دلیل پرداختن به یک موضوع بکر و دغدغه‌مند توانست باوجود ناقص بودن در زمان اکران، مخاطبان زیادی را به سینماها بیاورد.
در این مقاله از بانی‌مگ تلاش کردیم تا شما را با بهترین فیلم های دهه ۹۰ سینمای ایران آشنا نماییم. به نظر شما چه فیلمهای دیگری را می‌توان به این لیست اضافه نماییم؟
